(TBTCO) – Theo Bộ Tài chính, số thu từ tiền sử dụng đất giai đoạn 2012 – 2017 chiếm khoảng 6,6% tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN), tương đương 9,1% tổng thu nội địa và 14,7% tổng thu ngân sách địa phương.
Theo quy định của Luật NSNN, khoản thu tiền sử dụng đất (trừ thu tiền sử dụng đất gắn liền với tài sản trên đất do các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc trung ương quản lý) là khoản thu thuộc ngân sách địa phương.
Đối với các nước, đất đai thuộc sở hữu nhà nước hoặc do Nhà nước đại diện chủ sở hữu (như Việt Nam) thì Nhà nước có đủ 3 quyền: Quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt. Nhà nước có thể bán/giao đất vĩnh viễn hoặc có thời hạn. Khi Nhà nước bán/giao đất sẽ thu về một số tiền tương ứng với giá trị tài sản của đất đai được xác định phụ thuộc vào mục đích sử dụng (khả năng sinh lời) và thời gian sử dụng.
Đây là khoản tiền mà người mua hoặc được giao đất phải nộp để có quyền sở hữu/quyền sử dụng đất, sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính thì người được giao đất có các quyền theo quy định. Về bản chất, tiền sử dụng đất thể hiện quyền lợi của chủ sở hữu đất.
Do phải trả tiền sử dụng đất nên các tổ chức, cá nhân sẽ sử dụng đất căn cứ vào nhu cầu sử dụng đất thực tế đảm bảo tính hiệu quả trong hoạt động thường xuyên của mình. Điều này thúc đẩy việc sử dụng đất đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả. Do vậy, đây cũng là biện pháp tài chính quan trọng mà Nhà nước sử dụng để quản lý việc sử dụng đất.
Theo quy định của pháp luật về thu tiền sử dụng đất, đối tượng thu tiền sử dụng đất gồm hộ gia đình, cá nhân được giao đất ở; tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được giao đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê; tổ chức kinh tế được giao đất thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang nghĩa địa để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng. Căn cứ thu tiền sử dụng đất là diện tích đất, giá đất và thời hạn sử dụng đất.
Đánh giá về chính sách thu tiền sử dụng đất trong những năm vừa qua cho thấy, các quy định về thu tiền sử dụng đất đã từng bước được thể chế hóa theo nguyên tắc thị trường, minh bạch và bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, thu hẹp sự phân biệt giữa tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Các thủ tục liên quan đến thu tiền sử dụng đất cơ bản được đơn giản hóa, tạo điều kiện hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh, giúp tổ chức, cá nhân tiếp cận nguồn đất đai thuận lợi.
Quy định về mức thu cũng có nhiều thay đổi góp phần hỗ trợ cho hộ gia đình, cá nhân, tổ chức thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Chính sách thu tiền sử dụng đất cũng góp phần hạn chế tối đa việc sử dụng đất lãng phí, không hiệu quả theo quy định của Luật Đất đai./.
Minh Anh