Ôm hận vì nhà thầu Trung Quốc

Ông Dương Quang Thành, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cho biết EVN đang thực hiện quy trình xử lý kỷ luật, kiểm điểm các cá nhân, tập thể liên quan đến sự cố hầm dẫn dòng công trình Thủy điện Sông Bung 2 (huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam), xảy ra cách đây gần 2 năm.

Trước đó, hồi cuối tháng 10/2017, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng về kết quả giám định, đánh giá nguyên nhân sự cố trên. Sau đó, Văn phòng Chính phủ đã truyền đạt ý kiến của Thủ tướng giao Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng chỉ đạo tiến hành kiểm điểm, kỷ luật cá nhân, tập thể và thực hiện một số công việc liên quan.

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, Thủy điện Sông Bung 2 có dung tích hồ chứa 94,3 triệu m3, đập dâng cao 98m, công suất 100 MW. EVN là chủ đầu tư từ ngày 26/4/2013 trở về trước, Tổng công ty Phát điện 2 (GENCO 2) từ ngày 27/4/2013 trở đi.

Đại diện chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án Thủy điện Sông Bung 2 (ASB2). Công ty CP Tư vấn xây dựng điện 3 (PECC3) là nhà thầu lập dự án, khảo sát xây dựng và lập bản vẽ thi công. Liên danh nhà thầu tư vấn PECC3 và Viện Thiết kế Côn Minh (Trung Quốc) là nhà thầu thiết kế kỹ thuật (TKKT). Công ty CP Tư vấn xây dựng 2 (PECC2) là nhà thầu thẩm tra TKKT. Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô là nhà thầu xây dựng hầm dẫn dòng… Công trình này khởi công ngày 13/1/2011, nghiệm thu ngày 13/12/2012.

Bộ Công Thương kết luận kết cấu tháp van hầm dẫn dòng là kết cấu chịu lực quan trọng, phức tạp nhưng tư vấn thiết kế không thực hiện tính toán kết cấu ở giai đoạn TKKT. Ở giai đoạn thiết kế bản vẽ thi công, tư vấn thiết kế có tính toán nhưng phương pháp chưa phù hợp nên vẫn thiếu cốt thép chịu lực trụ pin tháp van hầm dẫn dòng. Đây được xác định là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự cố công trình. Điều đáng nói là Viện Thiết kế Côn Minh không có giấy phép thầu hoạt động tại Việt Nam nhưng không hiểu sao PECC3 lại liên danh với đơn vị này để trở thành nhà thầu TKKT.

Ngoài nguyên nhân trên, Bộ Công Thương cho rằng việc tổ chức thi công của nhà thầu tại hiện trường chưa tốt dẫn đến chất lượng bê/tông không đạt mác thiết kế, 40% mẫu không đạt cường độ chịu nén thiết kế, 86% mẫu không đạt cường độ chịu kéo thiết kế và 100% mẫu không đạt dung trọng thiết kế, khoảng cách bố trí cốt thép lớn hơn so với yêu cầu.

“Do chất lượng thi công bê/tông cốt thép không đạt yêu cầu thiết kế dẫn đến khả năng chịu áp lực mực nước thượng lưu của kết cấu trụ pin cửa vào hầm dẫn dòng bị giảm, khiến sự cố xảy ra sớm hơn. Đây được xem là nguyên nhân bổ sung dẫn đến sự cố công trình”, Bộ Công Thương nêu rõ.

Bộ Công Thương cho rằng ASB2 đã không phát hiện những sai sót, bất hợp lý về thiết kế để kịp thời điều chỉnh hoặc yêu cầu tư vấn thiết kế điều chỉnh; nghiệm thu công tác thi công bê tông cốt thép trụ pin hầm dẫn dòng khi chưa bảo đảm yêu cầu thiết kế. PECC2 trong quá trình thẩm tra đã không phát hiện việc thiếu tính toán chi tiết kết cấu hầm dẫn dòng của tư vấn thiết kế. Trái lại, công ty này vẫn kết luận “hồ sơ TKKT đã đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật” để trình chủ đầu tư phê duyệt. Đây được xác định là 2 nguyên nhân gián tiếp dẫn đến sự cố công trình.

Bộ Công Thương khẳng định trong giai đoạn thi công hầm dẫn dòng, EVN là chủ đầu tư nhưng chưa thẩm định chặt chẽ kết quả thẩm tra của tư vấn thẩm tra đã quyết định phê duyệt TKKT, trong khi tháp van hầm dẫn dòng thi công là kết cấu quan trọng, phức tạp, chịu cột nước áp lực cao, thiếu tính toán chi tiết kết cấu. Do đó, EVN phải chịu trách nhiệm với chức năng là chủ đầu tư xây dựng và quản lý chất lượng công trình hầm dẫn dòng. GENCO 2 chịu trách nhiệm với chức năng chủ đầu tư về quyết định tiến độ, thời điểm tích nước, chất lượng, kết quả đóng cống tích nước.

Ngoài ra, ASB2 chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư về quản lý và giám sát chất lượng xây dựng công trình. PECC3 và Viện Thiết kế Côn Minh phải chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và pháp luật về chất lượng thiết kế xây dựng công trình. PECC2 chịu trách nhiệm về chất lượng thẩm tra thiết kế kỹ thuật chất lượng công trình. Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô chịu trách nhiệm về chất lượng thi công hầm dẫn dòng.

Bộ Công Thương yêu cầu EVN căn cứ hợp đồng của chủ đầu tư đã ký kết với các nhà thầu để xác định trách nhiệm bồi thường của các nhà thầu liên quan. Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng yêu cầu EVN tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, tổ chức, cá nhân liên quan, đề xuất hình thức kỷ luật và thi hành kỷ luật theo quy định hiện hành; yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng căn cứ trách nhiệm của các chủ thể liên quan tham gia xây dựng công trình để ra quyết định xử phạt, đồng thời xử lý Viện Thiết kế Côn Minh khi không có giấy phép thầu hoạt động tại Việt Nam. Bộ Công Thương cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo chủ đầu tư phải đáp ứng các điều kiện mới được thi công trở lại.