Đúng năm tuần sau khi mở cửa hàng đầu tiên ở TP.HCM, trung tuần tháng 10 thương hiệu thời trang Thụy Điển H&M gửi đi thông cáo báo chí thông báo sẽ mở cửa hàng thứ hai ở Hà Nội. Giống như sự ra mắt chính thức vào ngày chủ nhật 9.9 ở Vincom Đồng Khởi (TP. HCM), thương hiệu thời trang nổi tiếng thế giới chọn chủ nhật, ngày 11.11 để ra mắt giới trẻ thủ đô. Cửa hàng thứ hai của H&M tọa lạc tại trung tâm thương mại Vincom Mall Royal City.
“Chúng tôi đã có một khởi đầu đầy ấn tượng và tuyệt vời tại TP.HCM. Và nóng lòng đem những trải nghiệm mua sắm theo phong cách H&M đến cho các tín đồ thời trang Hà Nội,” ông Fredrik Famm, giám đốc điều hành H&M khu vực Đông Nam Á cho biết. Trong những ngày đầu đông, H&M không phải là cái tên nặng ký duy nhất đổ bộ xuống Hà Nội hâm nóng thị trường thời trang. Zara, thương hiệu thời trang quốc tế đang mở rộng nhanh khắp Đông Nam Á với 50 cửa hàng trải khắp Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan… tiếp tục gia tăng sự ảnh hưởng ở Việt Nam. Sau khi mở cửa hàng đầu tiên ở TP.HCM vào mùa thu năm ngoái, Zara sẽ ra mắt các tín đồ yêu thích hàng hiệu thủ đô vào đầu tháng 11, trước H&M vài ngày. Giới yêu thích hàng hiệu ở thủ đô đã phát hiện cửa hàng kế tiếp của Zara ở Vincom Bà Triệu (Hà Nội) khi một góc đã được quây bạt, che chắn, thiết kế lại, với tấm biển “Opening Soon.”
Có một cuộc đua ngầm giữa các tên tuổi lớn. Zara, thương hiệu thời trang thuộc sở hữu của tập đoàn Inditex, một trong những tập đoàn bán lẻ thời trang lớn nhất thế giới ra mắt người tiêu dùng tại Việt Nam chính thức vào tháng 9.2016. Tới sau nhưng H&M chỉ mất hai tháng để mở cửa hàng thứ hai ở Hà Nội trong khi đó Zara cần tới 14 tháng. Một tuần trước ngày H&M khai trương, ba thương hiệu thời trang cùng một nhà với Zara là Pull&Bear, Stradivarius và Massimo Dutti, đồng loạt ra mắt ngay tại Vincom Đồng Khởi. Các cửa hàng rộng tới 600 m2, thoáng đãng, thiết kế bắt mắt theo các phong cách khác nhau trở thành các điểm mua sắm đông đúc vào những ngày cuối tuần. Cuộc đua giữa các thương hiệu thời trang phổ thông đang dẫn đến cuộc đua chiếm lĩnh mặt bằng thương mại ngày một nóng lên. Báo cáo ngành bán lẻ Việt Nam của công ty nghiên cứu thị trường Savills công bố trung tuần tháng 10.2017 cung cấp những nhận định lạc quan về thị trường bán lẻ Việt Nam. Theo Savills, hai lực đẩy giúp thị trường bán lẻ Việt Nam trở nên nhộn nhịp vào thời điểm hiện nay là cơ cấu dân số trẻ và tốc độ tăng trưởng kinh tế. Lực đẩy thứ nhất, theo thống kê, về cơ cấu nhân khẩu học, 64% dân số Việt Nam nằm trong độ tuổi từ 15 – 59 tuổi, độ tuổi có nhu cầu mua sắm và khả năng tài chính tốt. Trong khi đó dự kiến thu nhập bình quân đầu người Việt Nam có thể đạt 3.000 đô la Mỹ vào năm 2020 và GDP tăng trưởng trung bình 6 – 7% trong thời gian tới sẽ trở thành lực đẩy thứ hai.
Theo nghiên cứu của công ty thăm dò thị trường Nielsen, xu hướng toàn cầu và số hóa cũng như thay đổi cấu trúc nhân khẩu học, thói quen của người tiêu dùng Việt Nam đã thay đổi đáng kể trong thời gian qua. Theo khảo sát năm 2016 của công ty này, 38% người trả lời cho biết dành tiền cho việc sắm quần áo thời trang, chỉ sau nhu cầu du lịch, cao hơn các nhóm nhu cầu khác: vui chơi giải trí; mua sắm nâng cấp thiết bị điện tử… Ông Fredrik Famm tỏ ra ngạc nhiên thực sự trước gu thẩm mỹ và cách phối đồ của nhiều người trẻ Việt Nam ở buổi giới thiệu H&M một ngày trước ngày mở cửa hàng chính thức. Đại diện H&M cho biết, công ty đánh giá Việt Nam là thị trường tiềm năng không chỉ vì tốc độ tăng trưởng kinh tế và cơ cấu dân số mà còn có lý do đến từ giới trẻ có gu và hứng thú với việc xác lập phong cách thời trang riêng. “Chính bởi tiềm năng của thị trường Việt Nam trong lĩnh vực bán lẻ trong vài năm gần đây nên H&M quyết định phải đi vào thị trường này,” ông nói. “H&M hay Zara vào Việt Nam đang tạo hiệu ứng dây chuyền, tạo sức ép khiến nhiều thương hiệu khác bắt buộc phải gia nhập nhanh chóng,” bà Dương Thùy Dung, giám đốc cấp cao công ty tư vấn quản lý bất động sản CBRE Việt Nam chia sẻ với Forbes Việt Nam. Theo giám đốc cấp cao của CBRE, nhìn từ bên ngoài xu hướng này chưa rõ nét do các thương hiệu khác giữ kín danh tính chỉ thăm dò thị trường qua các đơn vị tư vấn. “Chúng tôi không được tiết lộ tên tuổi của khách hàng. Nhưng đứng ở góc độ đơn vị tư vấn chúng tôi thấy rõ sự quan tâm này rất lớn và động cơ của họ khi tiến vào thị trường,” bà Dung nói. Dù vậy, sau Zara và H&M, giới thạo tin điểm danh các tên tuổi kế tiếp có thể là Uniqlo. Báo cáo ngành bán lẻ Việt Nam của Savills cho biết, tính bình quân mật độ diện tích bán lẻ/ đầu người tại TP. HCM đạt 0,13 m2, tại Hà Nội đạt 0,17 m2 thấp hơn nhiều các khu vực Bangkok (0,89 m2), Singapore (0,75 m2), Bắc Kinh (0,65 m2), Kuala Lumpur (0,64 m2).
Ông Sử Ngọc Khương, giám đốc đầu tư của Savills đánh giá riêng phân khúc bán lẻ cao cấp TP.HCM chưa có nhiều trung tâm thương mại tầm cỡ như các đô thị lớn trong khu vực. Theo chuyên gia của Savills, trong khi các trung tâm thương mại hiện đại xuất hiện ở Singapore, Bangkok, Kuala Lumpur rất lâu thì mãi tới năm 1999, Diamond Plaza mới xuất hiện ở TP.HCM. Sau gần 20 năm khai thác, trung tâm được Lotte mua lại này đang thu hút nhiều cửa hàng của các thương hiệu đình đám như Salvatore Ferragamo, Omega, Mont Blanc, Guess. Năm 2005, Parkson Saigon Tourist Plaza đi vào hoạt động, lần đầu tiên giới thiệu mô hình trung tâm thương mại bách hóa tổng hợp ở Việt Nam. Trong khi nhiều trung tâm mở sau của Parkson phải đóng cửa, trung tâm đầu tiên của họ vẫn là điểm mua sắm cho nhiều tín đồ thời trang ưa thích các thương hiệu hạng trung như Lacoste, Mango, Calvin Klein…
Sau này, các cao ốc văn phòng trung tâm thương mại như Bitexco (2009), Vincom Đồng Khởi (2010), Union Square (2012) hay Saigon Center (2016) ra đời giúp cho nhiều thương hiệu quốc tế như Ralph Lauren, Armani Exchange, Brooks Brothers, Karren Millen, Coach có thêm lựa chọn. Trong khi đó các thương hiệu thời trang xa xỉ chọn nơi trú chân trong các khu mua sắm năm sao như Burberry, Cartier ở khách sạn Rex, Gucci tại khách sạn Sheraton. Theo ông Khương, làn sóng đô thị hóa khiến các vùng xa khu vực lõi trung tâm TP.HCM cũng nóng lên với sự ra đời của các trung tâm mua sắm quy mô lớn sau này như Crescent Mall (2012), AEON (2015), Vivocity (2016)…
Trước năm 2016, phần lớn các thương hiệu thời trang quốc tế chọn một đối tác địa phương như IPP, OpenAsia Group, Maison… để tiến vào Việt Nam, thị trường gần 100 triệu dân, trong đó riêng khu vực thành thị khoảng 35 triệu người. Hình thức phổ biến vẫn theo mô hình đại lý hoặc nhượng quyền thương mại. Tuy nhiên Zara và H&M không đi bằng đường vòng. Ông Fredrik Famm cho biết H&M xuất hiện theo tư cách là pháp nhân có đầu tư kinh doanh, có nhân viên, có văn phòng. Không chỉ có sự liên kết với Hennes & Mauritz AB, công ty “mẹ” niêm yết trên thị trường chứng khoán Stockholm, khi cập bến Việt Nam, cùng với Zara, H&M đang tạo nên một chuẩn mực mới cho mô hình bán lẻ thời trang hiện đại tại Việt Nam: hàng ngàn sản phẩm khác nhau từ trang phục nữ, trang phục nam, trang phục trẻ em, giày, phụ kiện, nội y và cả các bộ sưu tầm theo mùa được quy tụ trong một không gian mua sắm xấp xỉ 2.000 m2. Nằm tại các địa điểm mua sắm lớn, khu lõi của TP. HCM, đầu tư chăm chút cho nội thất và ánh sáng, các cửa hàng của Zara hay H&M tạo cảm giác cho người mua như đang ở trung tâm mua sắm quốc tế. Bà Dương Thùy Dung bình luận H&M và Zara thổi một làn gió mới trong ngành kinh doanh thời trang tại Việt Nam. Về chiến lược, Zara hay H&M bước chân vào thị trường Việt Nam với một cửa hàng chính (flagship
store) làm bàn đạp bành trướng phát triển các cửa hàng vệ tinh sau đó. Thế nào là flagship store? Giới kinh doanh ngành thời trang ví von nếu chuỗi cửa hàng thời trang là một vương miện thì các cửa hàng chính là viên trang sức lớn nhất ở trung tâm: flagship store là bộ mặt của thương hiệu, nên phải ở vị trí dễ thấy nhất, là nơi giới thiệu bộ sưu tập sản phẩm phong phú nhất. “Flagship store phải ở vị trí đẹp, đắc địa nhất,” bà Dung khẳng định. Với Zara, cửa hàng đầu tiên có diện tích lên tới 2.400 m2, gồm hai tầng lầu trong đó có hơn 1.800 m2 sử dụng thương mại. Với hai mặt tiền, Zara tạo nên một không gian mua sắm thuận tiện với lối vào ở tầng trệt của Vincom Đồng Khởi, mặt đường Lê Thánh Tôn, khu vực sầm uất nhất của trung tâm TP.HCM. Trong khi đó H&M trở thành hàng xóm của Zara với vị trí đắc địa không kém với hai mặt tiền đường Lý Tự Trọng và công viên Chi Lăng. Cửa hàng của H&M cũng chiếm hai tầng lầu, rộng tới 2.200 m2.
Với cửa hàng đầu tiên H&M phải mất hai năm chuẩn bị. Tại sao lâu đến thế? “Chúng tôi đã gặp gỡ với khoảng 20 trung tâm thương mại trước khi chọn Vincom. Họ là nhà phát triển bất động sản bán lẻ hiện đại ưu tú nhất hiện nay,” đại diện của H&M nói và cho biết tại thị trường Philippines, thương hiệu này gia nhập thị trường cách đây hai năm và hiện nâng số cửa hàng lên con số 30. “Nếu điều kiện về cơ sở vật chất cho phép H&M có thể mở rộng rất nhanh. Chúng tôi muốn trở thành số 1,” ông Fredrik Famm bày tỏ tham vọng. Nhưng H&M phải giải quyết bài toán khó là mặt bằng. “Phát triển bán lẻ bền vững đạt được khi doanh thu bán hàng đủ trang trải cho chi phí thuê. Thành phần chính của chi phí thuê là tiền mặt bằng,” báo cáo ngành bán lẻ của Savills viết. Theo Savills, mức giá cho thuê trung bình mặt bằng bán lẻ ở khu vực trung tâm TP.HCM là 53 đô la Mỹ/m2. Tuy nhiên theo các nhà môi giới bất động sản, các vị trí như của Zara và H&M mức giá cho thuê cao hơn nhiều. Và thách thức hơn hiện tại ở quận 1, TP.HCM gần như không có nhiều nguồn cung tương tự dù nhiều thương hiệu thời trang đã đặt hàng. “Tại thời điểm hiện nay tìm một vị trí như của Zara và H&M là bất khả thi,” bà Dung thừa nhận. Theo ông Khương, sự khan hiếm đến từ việc trung tâm TP. HCM quá ít các mặt bằng thương mại bán lẻ đạt tiêu chuẩn quốc tế đủ lớn: Vincom Đồng Khởi và Saigon Center đã lấp đầy, trong khi thương xá TAX, Union Square đang trong quá trình sửa chữa, nâng cấp. Một số dự án đình đám được kỳ vọng nhiều năm nay nhưng vẫn đang ì ạch như E&C Tower, The One HCM City. Các trung tâm thương mại ở khu vực xa trung tâm hơn như Crescent Mall, AEON, Vivocity, Thuận Kiều Plaza… không phải là những sự lựa chọn hàng đầu của các tên tuổi lớn.
Giải pháp tạm thời, theo tư vấn của CBRE và Savills, là tìm sự thay thế bằng các cửa hàng mặt phố hai mặt tiền ở các khu vực trung tâm. “Ngay khi hạ yêu cầu như vậy nhưng các mặt bằng hàng ngàn m2 vẫn không dễ kiếm,” bà Dung chia sẻ. Trong khi đó theo tính toán của ông Khương, với giá thuê 50 – 90 đô la Mỹ/m2, diện tích lên đến cả ngàn m2 khiến chi phí mặt bằng có thể trở thành gánh nặng. Bà Dung cho biết các thương hiệu lớn có thể chấp nhận flagship store thua lỗ triền miên miễn là cả chuỗi hoạt động có lãi khi phát triển mở rộng các cửa hàng vệ tinh. Khi các thương hiệu thời trang quốc tế gặp bài toán khó về mặt bằng thì nhà đầu tư sở hữu mặt bằng bán lẻ ăn nên làm ra. Kinh doanh trung tâm thương mại hiện là mảng kinh doanh có tỉ suất lợi nhuận vào loại cao nhất của Vingroup. Báo cáo tài chính của tập đoàn cho thấy mảng kinh doanh bán lẻ Vincom Retail đạt 2.881 tỉ đồng doanh thu trong nửa đầu năm 2017. Lợi nhuận trước thuế đạt 1.450 tỉ đồng, tương ứng với tỉ suất lợi nhuận 50%. Hiện tại, Vincom Retail là công ty quản lý các thương hiệu Vincom Center, Vincom Mega Mall, Vincom Plaza và Vincom+… của tập đoàn Vingroup. Với việc khai trương chín trung tâm thương mại trong nửa đầu năm nay, hiện tại Vincom Retail đang quản lý 41 trung tâm thương mại với khoảng 1,1 triệu m2 sàn xây dựng ở 21 tỉnh thành. Uớc tính Vincom Retail kiểm soát khoảng 50% – 60% mặt bằng bán lẻ hiện đại ở Việt Nam. Bà Dung đánh giá công ty thuộc Vingroup gần đây làm rất tốt trong việc cải tạo mặt bằng: “Họ cải tạo dựa trên nhu cầu của khách thuê chủ chốt. Trước đây, họ bố trí cửa hàng dựa trên các thương hiệu địa phương. Bây giờ, Vincom Đồng Khởi đang là một trong các trung tâm thương mại khai thác tốt nhất, hiệu quả nhất nhờ những tên tuổi lớn xuất hiện.”
Vincom Retail đang dự kiến niêm yết và giá trị thị trường qua đợt IPO được xác định trên ba tỉ đô la Mỹ. Hai nhà đầu tư tổ chức Warburg Pincus và Credit Suisse, sở hữu hơn 20% của Vincom Retail đang có cơ hội chốt lãi với lợi nhuận tính bằng lần sau khi rót vào công ty này 300 triệu đô la Mỹ chia làm nhiều đợt, giai đoạn 2013 – 2015. “Mét sàn tấc vàng” ở thị trường bất động sản thương mại khiến nhiều tay chơi lớn nhảy vào thị trường này. Năm 2015 tập đoàn Lotte (Hàn Quốc) đã trở thành chủ nhân của Diamond Plaza. Tập đoàn bất động sản Singapore Mapletree rót vốn xây dựng trung tâm thương mại Vivocity đi vào hoạt động năm 2015. Sau khi gia tăng sự ảnh hưởng tại Việt Nam bằng việc kiểm soát Big C Việt Nam, mua 49% cổ phần của Nguyễn Kim, tập đoàn Central Group (Thái Lan) lên kế hoạch rót 500 triệu đô la Mỹ vào Việt Nam trong đó có việc phát triển mặt bằng bán lẻ.
Nhằm lấp đầy nguồn cung đang Nhằm lấp đầy nguồn cung đang thiếu hụt, những tay chơi lớn lâu năm ở thị trường Việt Nam như Capital Land và Keppel Land không chịu khoanh tay đứng nhìn. Sau khi Keppel Land khánh thành Saigon Center, Capital Land tỏ ra không kém khi vừa công bố đầu tư 300 triệu đô la Mỹ để phát triển mặt bằng bất động sản thương mại hạng A. Có mặt tại Việt Nam từ năm 2000, Capital Land đã cung cấp cho thị trường nhà ở TP.HCM và Hà Nội khoảng 9.100 căn hộ. “Bên cạnh nhu cầu về bất động sản nhà ở đang gia tăng, chúng tôi cũng nhìn thấy được tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ trong lĩnh vực bất động sản thương mại tại Việt Nam,” ông Lim Ming Yan, chủ tịch kiêm tổng giám đốc Capital Land cho biết. Trong khi chờ các nguồn cung mới thì các thương hiệu thời trang quốc tế vẫn đang tìm kiếm các cơ hội hiện hữu. H&M cho biết sẽ không ngừng tìm kiếm các địa điểm mới để có thể mở thêm nhiều cửa hiệu, mang thời trang chất lượng với giá tốt nhất theo xu hướng bền vững đến gần với tầng lớp trung lưu Việt Nam. “Việt Nam đang có nhiều tín hiệu tích cực về ngành bán lẻ thời trang.
Ngày càng có nhiều người quan tâm đến thời trang muốn xây dựng phong cách riêng. Điều này không chỉ tốt với H&M mà với tất cả các đối thủ cạnh tranh. Bên cạnh đó việc có nhiều trung tâm thương mại tạo điều kiện phát triển các mặt bằng đạt tiêu chuẩn cho các thương hiệu thời trang lớn. Không chỉ H&M được hưởng lợi từ điều này mà tất cả đều được hưởng lợi,” ông Fredrik Famm nói.
TIN NỔI BẬT
TIN MỚI
Tác giả GIANG THANH